Πρόγραμμα Μαθημάτων – Κατευθύνσεις – Γλώσσα Διδασκαλίας και Εκπόνησης Διπλωματικής Εργασίας
Το σύνολο των Πιστωτικών Μονάδων (ECTS) που απαιτούνται για την απόκτηση του Δ.Μ.Σ. ανέρχονται σε εκατόν είκοσι (120)
Το πρόγραμμα των μαθημάτων οργανώνεται σε 6 ερευνητικούς και επιστημονικούς άξονες και διαμορφώνεται ως εξής:
| Ερευνητικοί και Επιστημονικοί άξονες | Μαθήματα με κωδικό | Π.Μ. (ECTS) |
|---|---|---|
| Α. Έρευνα και Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Συστημάτων: Συστήματα, Σημαίνοντα Περιβάλλοντα, Πόροι, Οργάνωση, Μάθηση και Πολιτισμός | ΑΑ1, ΑΓ1 και ΒΑ2 | 22,5 |
| B. Μέθοδοι Έρευνας και Αξιολόγησης στην Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Μονάδων: Ανάπτυξη και Διασφάλιση Ποιότητας | ΑΒ2 και ΑΒ1 | 15 |
| Γ. Έρευνα και Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Μονάδων: Διακυβέρνηση, Ηγεσία και Μάνατζμεντ, Εσωτερικές και Εξωτερικές Συζεύξεις | ΒΓ2 και ΓΔ3 | 15 |
| Δ. Έρευνα και Ανάπτυξη Λειτουργικών Τομέων Εκπαιδευτικών Μονάδων: Διδασκαλία, Προσωπικό, Οργανωτικές και Αναδυόμενες Δομές και Επικοινωνία | ΒΔ1, ΒΔ4 | 15 |
| Ε. Πρακτική Άσκηση: Έρευνα και Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Μονάδων | ΓΕ1 και ΓΕ2 | 22.5 |
| ΣΤ. Διπλωματική Εργασία: Έρευνα και Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Συστημάτων, Μονάδων, Διαδικασιών και Δομών | ΔΣΤ1 και ΔΣΤ2 | 30 |
| ΣΥΝΟΛΟ | 120 |
Το πρόγραμμα των μαθημάτων διαμορφώνεται ως εξής:
ΑΑ1 Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Μονάδων
Υπεύθυνος και Διδασκαλία: Καθηγητής Κοντάκος Αναστάσιος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών με τη θεωρία και τα μοντέλα του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού με έμφαση στο Σχεδιασμό και την Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Συστημάτων ή Μονάδων από την οπτική της Θεωρίας Κοινωνικών Συστημάτων του Ν. Λούμαν.
ΑΒ2 Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού και Διδακτικού Έργου και Διασφάλιση Ποιότητας
Υπεύθυνος και Διδασκαλία: Καθηγητής Ανδρεαδάκης Νικόλαος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Σκοπός του μαθήματος είναι ο προβληματισμός των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών και η κατανόηση θεμάτων που αφορούν: α) στην εκπαιδευτική αξιολόγηση, το αποτελεσματικό σχολείο, την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων, τον αποτελεσματικό εκπαιδευτικό και την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, και β) στη σε βάθος μελέτη θεμάτων εστιασμένων στις μεθόδους και τεχνικές αξιολόγησης των εκπαιδευτικών μονάδων αλλά και των εκπαιδευτικών.
ΑΒ3 «Συστημική υποστήριξη της ανάπτυξης σχολικών μονάδων: Δομές, διαδικασίες, μέθοδοι και εργαλεία»
Υπεύθυνος / Διδασκαλία: Καθηγητής Σταμάτης Παναγιώτης, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Διδασκαλία: Καθηγητής Παπαβασιλείου Βασίλειος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
& Μούτσιος-Ρέντζος Ανδρέας, Επίκουρος Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε., Εθνικού & Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών
Σκοπός είναι, αφού πραγματοποιηθεί μια ευρεία εισαγωγή στις σύγχρονες, ελληνικές, σχολικές δομές και διαδικασίες, να προκληθεί το ενδιαφέρον των μ.φ. σε ζητήματα που αφορούν διαχρονικά σε εποπτικούς, συμβουλευτικούς και υποστηρικτικούς θεσμούς της εκπαίδευσης, οι οποίοι λειτουργούν αποτελεσματικά στο πλαίσιο μιας δυναμικής ανάπτυξης των σύγχρονων σχολικών μονάδων τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.
ΑΓ1 Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) στη Διακυβέρνηση των Εκπαιδευτικών Μονάδων
Υπεύθυνος και Διδασκαλία: Καθηγητής Φεσάκης Γιώργος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Το μάθημα αφορά στη διερεύνηση της σχέσης των ΤΠΕ με την ηγεσία, τη διακυβέρνηση και τη διοίκηση εκπαιδευτικών μονάδων και εκπαιδευτικών συστημάτων γενικότερα, επίπεδο λειτουργιών, τακτικής και στρατηγικής. Το περιεχόμενο του μαθήματος αναπτύσσεται γύρω από θέματα όπως η συστημική υπολογιστική σκέψη στην διοίκηση οικοσυστημάτων, οι μανθάνοντες οργανισμοί και το διαδίκτυο.
ΒΑ2 Εκπαιδευτική Μηχανική
Υπεύθυνος και Διδασκαλία: Καθηγητής Καλαβάσης Φραγκίσκος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Υπεύθυνος εργαστηριακών δραστηριοτήτων: Γεώργιος Κρητικός, Μέλος Ε.ΔΙ.Π.
Στόχος είναι η διάκριση της πολυπλοκότητας των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στις εσωτερικές λειτουργίες και τις εξωτερικές σχέσεις της Σχολικής Μονάδας ως μανθάνοντος οργανισμού. Μέσα από ομαδικές εργασίες και ατομικούς αναστοχασμούς επιδιώκεται η κατανόηση, καταγραφή και ένταξη αυτής πολυπλοκότητας στη συστημική προσέγγιση της Εκπαιδευτικής Μηχανικής, ως εργαλείου διακυβέρνησης.
ΒΓ2 Management Εκπαιδευτικών Μονάδων
Υπεύθυνος/Διδασκαλία: Ομ. Καθηγητής Σαΐτης Χρήστος, Π.Τ.Δ.Ε., Εθνικού & Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών
Διδασκαλία: Καθηγητής Κέφης Βασίλειος, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Το μάθημα «Management Εκπαιδευτικών Μονάδων» εντάσσεται στο είδος των διοικητικών μαθημάτων με ιδιαίτερη θεμελιακή και διεπιστημονική βάση. Θέτει ως άμεση προτεραιότητα τη προσφορά γνώσεων και υπεύθυνης πληροφόρησης για τις αρχές, τις ιδέες και τις τεχνικές της Διοίκησης, στοιχεία που καθιστούν τις σύγχρονες σχολικές μονάδες περισσότερο ευέλικτες και καινοτόμες (καινοτομία: όρος ο οποίος προσεγγίζεται διεξοδικά κατά τη διάρκεια των παραδόσεων)”.
ΒΔ1 Επικοινωνία στην Ανάπτυξη των Εκπαιδευτικών Μονάδων & Ψηφιακή Αφήγηση της
Υπεύθυνος και Διδασκαλία: Ομ. Καθηγητής Μεϊμάρης Μιχάλης, Τμήματος Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε., Ε.Κ.Π.Α.
Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τη θεωρία και, κυρίως, την πρακτική της ψηφιακής αφήγησης. Οι φοιτητές θα αποκτήσουν την ικανότητα να δημιουργούν και να δημοσιεύουν ψηφιακές αφηγήσεις για εφαρμογές στον χώρο κυρίως της εκπαίδευσης, ώστε να αποκτήσουν τη δυνατότητα χρησιμοποιώντας τες να βελτιώσουν την επικοινωνία μεταξύ όλων των συντελεστών (εκπαιδευτικοί, μαθητές-σπουδαστές, γονείς) σε όλο το φάσμα λειτουργίας και ανάπτυξης των εκπαιδευτικών μονάδων.
Στο πλαίσιο του μαθήματος επιχειρείται μια εισαγωγή στην έννοια της ψηφιακής αφήγησης και εφαρμογές της σε διαφορετικά πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας. Επίσης, αναπτύσσονται θεματικές ενότητες οι οποίες εστιάζουν σε ζητήματα επικοινωνίας στην εκπαίδευση με έμφαση στη διδακτική διαδικασία και τη διοικητική λειτουργία των σχολικών μονάδων κάθε βαθμίδας.
ΒΔ4 Γενικό Σεμινάριο: Διαχείριση Ειδικών Θεμάτων
Υπεύθυνος: Καθηγητής Κοντάκος Αναστάσιος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Διδάσκοντες/ουσες ανά θεματικές ενότητες:
- Καθηγητής Μπαμπάλης Θωμάς, Π.Τ.Δ.Ε., Παν/μιο Αθηνών, θεματική ενότητα «Ψυχοκοινωνιολογία της σχολείου»
- Καθηγητής Γκόβαρης Χρήστος, Π.Τ.Δ.Ε., Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, θεματική ενότητα «Παιδαγωγική Ανάπτυξη του Σχολείου- Η Διαπολιτισμική Οπτική»
- Νικολάου Ελένη, Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου, θεματική ενότητα «Διαλεκτική Συμβουλευτική»
- Ράπτης Νικόλαος, Αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου ενότητα «Ηγεσία Συστήματος»
- Μηνατσής Ιωάννης, Νομικός, Δρ. Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου, θεματική ενότητα «Εκπαιδευτικό Δίκαιο»
Σκοπός του μαθήματος είναι η ανάδειξη της πολυπλοκότητας της εκπαιδευτικής πράξης μέσα από την διεπιστημονική και διαθεματική προσέγγιση παιδαγωγικών φαινομένων στο πλαίσιο οργάνωσης, λειτουργίας και ανάπτυξης των Σχολικών Μονάδων με διαφορετικό κάθε φορά πλαίσιο αναφοράς. Η έμφαση δίνεται στις διαστάσεις της συμπερίληψης, της διεύθυνσης, της καθοδήγησης, της δομικής σύζευξης και της θεσμικής νομιμοποίησης εκπαιδευτικών οργανισμών. Οι εκάστοτε θεματικές ενότητες αναπτύσσονται και εποπτεύονται από διαφορετικές/ούς εισηγήτριες/τές. Για την αξιολόγηση της συμμετοχής των μφ προβλέπεται ατομική γραπτή ερευνητική εργασία με τη μορφή της Μελέτης Περίπτωσης κατά την οποία φωτίζεται ένα παιδαγωγικό γεγονός ή φαινόμενο από τις επιστημονικές περιοχές που αναπτύσσονται στην συστημική τους συνάφεια με συναφή και σημαίνοντα φαινόμενα ή και γεγονότα.
ΒΔ3 Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός: Φιλοσοφία της Παιδείας και Επαγγελματική Ηθική
Υπεύθυνη και Διδασκαλία: Καθηγήτρια Θεοδωροπούλου Ελένη, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Αναδεικνύεται η ιδιόμορφη σύνδεση ανάμεσα στα παρακάτω επίπεδα και στους τρόπους συνάρθρωσής τους: της Εκπαίδευσης ως συστήματος, της πολύμορφης διδακτικό- παιδαγωγικής πράξης εντός του συγκεκριμένου συστήματος, της ηθικής και αξιακής παραμέτρου ως παραμέτρων ζωτικών για την αιτιολόγηση και νομιμοποίηση (ή την από-νομιμοποίηση) των λειτουργιών του συστήματος, της φιλοσοφίας και της φιλοσοφικής ανάλυσης, όπως αναπτύσσονται μέσα από το γνωστικό αντικείμενο της Φιλοσοφίας της Παιδείας. Σκοπός της σύνδεσης είναι η κριτική ανάλυση και κατανόηση πολύπλοκων προβλημάτων στο επίπεδο του εκπαιδευτικού σχεδιασμού: από τις αρχές στους σκοπούς, από την κριτηριολογία στην αξιολογία, από τις θεωρίες στους συλλογισμούς, τα επιχειρήματα, τις έννοιες, από το μικροεπίπεδο της τάξης στο μακροεπίπεδο του θεσμού. Διερευνάται ειδικότερα, η σημασία την οποία αποκτά για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών μονάδων και συστημάτων το ζήτημα της διαμόρφωσης ηθικού κριτηρίου, ηθικών αξιών και ηθικής κρίσης, στο βαθμό κατά τον οποίο κρίνονται ως αναγκαία για την οργάνωση της παιδαγωγικής συνείδησης και της εκπαιδευτικής κουλτούρας. Η φιλοσοφική ανάλυση επιχειρεί να διευκρινίσει (και να άρει ή να επιβεβαιώσει) τις κατηγοριοποιήσεις και τα αξιώματα της πρακτικής, ρυθμιστικής ηθικής, έτσι όπως γίνονται αντιληπτές μέσα από τις κοινωνικές διαδικασίες, μέσα, δηλαδή, από την καταρχήν δεσμευτικότητά τους, ως κανόνων που οφείλουν να διαμορφώνουν ένα κοινό πλαίσιο για τη διάκριση και την εφαρμογή τρόπων πράξης. Συναφώς αναδεικνύεται και διερευνάται το ζήτημα της επαγγελματικής ηθικής εστιασμένης στο πεδίο της εκπαίδευσης και μέσα από το συσχετισμό και στη δυναμική διάδρασή της με τη φιλοσοφική έρευνα και σκέψη. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να προχωρήσουν στην εφαρμογή και τον έλεγχο ηθικών θεωριών, αρχών και κανόνων αναλαμβάνοντας το κόστος και το όφελος της συγκρουσιακής δυναμικής τους και δη μέσα στα συμφραζόμενα μιας επαγγελματικής δεοντολογίας με εγγενή πολυκριτηριακότητα. Η διαμόρφωση επαγγελματικής δεοντολογίας αφορά κατεξοχήν στη ικανότητά τους να τη συγκροτούν και να την υποστηρίζουν, μέσα από μια ενσυνείδητη και αποσαφηνισμένη ενεργοποίηση συλλογισμών και επιχειρημάτων στην προοπτική της ενδυνάμωσης της αρχής της ευθύνης. Αυτήν την ικανότητα ακριβώς επεξεργάζεται και ενισχύει η φιλοσοφική προσέγγιση, στο βαθμό επιπλέον όπου το εκπαιδευτικό πλαίσιο διέπεται κατεξοχήν από παραμέτρους ετερονομίας και αποπροσωποποίησης, που δημιουργούν συνθήκες ανεπεξέργαστης, επείγουσας προσαρμογής: πράξεις άσκησης εξουσίας/εκπειθάρχησης και ελέγχου, ρητή ή άρρητη εφαρμογή κωδίκων και κανόνων, έμφαση στη τεχνογνωσία και την αξιολόγησή της, τη λογική της κοινωνικής υπηρεσίας, εφαρμογές πολιτικών αντιλήψεων στο πλαίσιο συγκεκριμένων πολιτικών θεωριών, κ.ο.κ.ε.
ΓΕ1 Μεθοδολογία Σχεδιασμού Παρεμβάσεων Ανάπτυξης Εκπαιδευτικών Μονάδων για την Πρακτική Άσκηση
Υπεύθυνος / Διδασκαλία: Καθηγητής Κοντάκος Αναστάσιος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Διδασκαλία: Αγγελάκου Εξακουστή Πετρούλα, Δρ, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι α. η εξοικείωση των μφ με θεωρίες, μοντέλα και σχέδια αποτύπωσης της λειτουργίας, εφαρμογής, αξιολόγησης και θεσμοθέτησης εκπαιδευτικών μονάδων και β. η εκπόνηση σχεδίων έρευνας και ανάπτυξης εκπαιδευτικών μονάδων που υλοποιηθούν κατά την πρακτική άσκηση σε εκπαιδευτικό πεδίο.
ΓΕ2 Πρακτική Άσκηση – Σχέδια Ανάπτυξης Εκπαιδευτικών Μονάδων και η Μηχανική τους: Έρευνα και Εφαρμογή σε Εκπαιδευτικό Πεδίο
Υπεύθυνος / Διδασκαλία: Καθηγητής Κοντάκος Αναστάσιος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Διδασκαλία: Αγγελάκου Εξακουστή Πετρούλα, Δρ, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Σκοπός της πρακτικής άσκησης είναι η πιλοτική εφαρμογή παρεμβάσεων έρευνας και εισαγωγής αλλαγών στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μηχανικής για την εξοικείωση των μφ με λειτουργίες, φαινόμενα και διαδικασίες σχολικής ανάπτυξης σε εκπαιδευτικές μονάδες ως ολιστικής διαδικασίας. Συγκεκριμένα, στους ευρύτερους τομείς των όρων και προϋποθέσεων, των εσωτερικών διαδικασιών και των αποτελεσμάτων. Στα σχέδια αυτά συμπεριλαμβάνονται: Αποτύπωση Οργανωσιακής Πραγματικότητας, Συγκρότηση Ομάδας Εργασίας, Επιλογές Αλλαγών, Σχεδιασμός Εισαγωγής Αλλαγών, Εφαρμογή Αλλαγών, Παρακολούθηση Εισαγωγής Αλλαγών, Αποτίμηση του Αποτελέσματος, Βελτιωτικές Παρεμβάσεις ή Διαδικασίες Θεσμοθέτησης. Η πρακτική άσκηση μπορεί να συνδέεται θεματολογικά με τη ΜΔΕ ώστε τα αποτελέσματα της διασύνδεσης θεωρίας και πράξης να καθίστανται προσβάσιμα για περαιτέρω επιστημονική αξιοποίηση.
ΔΣΤ1 Μεθοδολογία Εκπόνησης Διπλωματικής Εργασίας
Υπεύθυνος / Διδασκαλία: Καθηγητής Ανδρεαδάκης Νικόλαος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Διδασκαλία:
Καθηγητής Παπαβασιλείου Βασίλειος, Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., Παν/μίου Αιγαίου
Μούτσιος-Ρέντζος Ανδρέας, Επίκουρος Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε., Εθνικού & Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών
Καθηγητής Μπαμπάλης Θωμάς, Π.Τ.Δ.Ε., Εθνικού & Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών
Σκοπός του μαθήματος είναι γενικά η καλλιέργεια ερευνητικών δεξιοτήτων των μφ, σχετικά με θεωρητικά (επιστημολογία) και πρακτικά ζητήματα της εμπειρικής έρευνας (μέθοδοι, τεχνικές, έκθεση) στο σύνολό της, ιδιαίτερα αναφορικά με απαιτητικές επιστημονικές εργασίες, όπως οι διπλωματικές. Στο πλαίσιο του μαθήματος οι μφ έχουν περαιτέρω τη δυνατότητα να διατυπώνουν το θέμα τους, να εκπονούν το σχέδιο της εργασίας τους και της έρευνάς τους, υπό την καθοδήγηση των υπευθύνων καθηγητών.
ΔΣΤ2 Διπλωματική Εργασία: Συγγραφή και Εξέταση
Δικαίωμα επίβλεψης διπλωματικών εργασιών έχουν οι διδάσκοντες των περ. α) έως στ) της παρ. 1 του άρθρου 83 του ν. 4957/2022 υπό την προϋπόθεση ότι είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Πιο συγκεκριμένα δικαίωμα επίβλεψής έχουν οι κάτωθι: Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Π.Μ.Σ. δύναται να ανατίθεται η επίβλεψη διπλωματικών εργασιών και σε μέλη Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π. και Ε.ΔΙ.Π. του Τμήματος, που δεν έχουν αναλάβει διδακτικό έργο στο Π.Μ.Σ (παρ. 3. άρθρο 83 του ν. 4957/2022). Τα λοιπά δύο Μέλη της Τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής μπορεί να είναι από όλες τις κατηγορίες διδασκόντων/ουσων που δύνανται να αναλάβουν αυτοδύναμο διδακτικό έργο στο ΠΜΣ σύμφωνα με το άρθρο. 83 του ν. 4957/2022. Τα Μέλη της Τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής πρέπει να έχουν την ίδια ή συναφή επιστημονική ειδικότητα με το γνωστικό αντικείμενο του Π.Μ.Σ.
Με την εκπόνηση και δημόσια υποστήριξη της διπλωματικής εργασίας ως πρωτότυπης και ερευνητικής διαδικασίας αποδεικνύεται η επιστημονική θεωρητική, ερευνητική και πρακτική επάρκεια των μφ γενικά στις επιστήμες της αγωγής και στο πεδίο της Ανάπτυξης Εκπαιδευτικών Μονάδων ιδιαίτερα. Η εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας μπορεί να αρδεύεται ερευνητικά από τα δεδομένα της πρακτικής άσκησης.
Η γλώσσα διδασκαλίας των μαθημάτων είναι η ελληνική και δύναται κάποια μαθήματα να προσφέρονται στην αγγλική, κατόπιν απόφασης Συνέλευσης. Η γλώσσα εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας είναι η ελληνική και δύναται να είναι και η αγγλική.
Η διδασκαλία των μαθημάτων γίνεται διά ζώσης και με μέσα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έως και 100%.
Το πρόγραμμα μαθημάτων τροποποιήθηκε με απόφαση της 15ης Συνεδρίας της Συνέλευσης του Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ. την 19.07.2023.